Առաւօտեան կ’արթննաք, կը պատրաստուիք աշխատանքի մեկնելու, երեխան տանելու մանկապարտէզ/դպրոց, մինչդեռ ան կը հրաժարի հագնիլ դպրոցական տարազը եւ դուրս ելլել տունէն: Կը փորձէք երեխան երաժշտանոց տանիլ՝ դաշնամուրի կամ որեւէ այլ նուագարանի դասի, իսկ ան յամառօրէն կը հրաժարի երթալէ, չի փափաքիր տնային պարտականութիւնները կատարել եւ այլն: Դուք ամէն գնով կը պայքարիք ու կը ստիպէք, որ ան կատարէ ձեր փափաքները, որովհետեւ քաջ գիտէք, որ ան ըմբռնող ու տաղանդաւոր երեխայ է, հետեւաբար պէտք է կատարեալ ըլլայ ամէն բանի մէջ:
Բոլորս ալ մերթ ընդ մերթ բախում կ’ունենանք երեխային անհնազանդութեան այս կամ այն դրսեւորումին հետ: Այս պայքարին մէջ յաճախ չենք կրնար կողմնորոշուիլ՝ ի՞նչ ընել՝ տեղի տա՞լ երեխային փափաքին, թէ՞ պնդել մեր ըսածը: Կեանքի արագընթաց կշռոյթը, երբեմն նոյնիսկ ձեր ժամանակին նեղ ըլլալը չեն թողուր, որ երկար ատեն զրուցէք ու երեխային հետ միասնաբար լուծումներ գտնէք:
Ինչո՞ւ երեխայէն հնազանդութիւն կ’ակնկալէք։
Երբեմն մենք կը փորձենք մեր կամքը թելադրել երեխաներուն՝ առանց մտածելու, թէ այդ մէկը մե՞զ կը նպաստէ, թէ երեխային: Երեք դգալ աւելի ճաշ ուտել (Աստուած մի առասցէ անօթութենէն չտկարանայ մեր փոքրիկը), արագ չվազել, որ չ’իյնայ (եթէ՞ ոտքը կոտրի), ժամերով ջութակ նուագելու փորձ ընել՝ սահուն արտաբերելու համար (երաժշտական կրթութիւն ունենալը շատ կարեւոր է) կամ քաջալերել զինք միայն այն պարագային, երբ ան ընդունուի բժշկական համալսարան, ոչ թէ իր նախընտրած գեղարուեստի բաժինը (քանի՞ բժիշկ կը ճանչնաք, որ լաւ աշխատանք ունի եւ քանի՞ արուեստագէտ որ քիչ դրամ կը վաստկի): Այս բոլորը մտածելով դուք ոչ թէ երեխային կարիքներուն գոհացում տալ կը փորձէք, այլ ծնողական ձեր թաքուն ակնկալութիւններուն: Յանկարծ մեր բարեկամները չմտածեն, թէ մենք վատ ծնողք ենք, որովհետեւ մեր երեխան նիհար է, միւս կողմէ ալ հպարտանանք, որ մեր որդին բժիշկ պիտի ըլլայ կամ բոլորին զաւակներուն նման ձեր զաւակն ալ անպայման երաժշտական գործիք մը նուագէ:
Անկեղծ եղէք դուք ձեզի հետ եւ կը տեսնէք, որ շատ մը հարցերու մէջ այլեւս կարիք չկայ հնազանդութիւն պահանջել երեխայէն:
Ուրեմն.
Պահպանեցէ՛ք հաւասարակշռութիւնը ձեր եւ երեխային փափաքներուն միջեւ:
Զանց առէ՛ք երեխան հնազանդ դարձնելու պարտադրանքը:
Կիրարկեցէ՛ք լծակներ, որպէսզի երեխան ձեզի ականջ տայ առաջին իսկ վայրկեանէն:
Ո՛չ խիստ եղէք, ոչ ալ թուլամորթ:
Օրինակ՝ երբ տուն մտնէք եւ փափաքիք, որ երեխան հանէ կօշիկները: Միայն մէկ անգամ ըսէք իրեն այդ մէկը: Ձեր ըսածը աւելի մեծ ազդեցութիւն կ’ունենայ, եթէ խօսիք՝ նայելով երեխային աչքերուն մէջ, ոչ թէ հեռուէն պոռալով: Առանց այս քայլին, շատ դժուար է երեխային բան մը հասկցնել, քանի որ ան տարուած է իր միտքերով: Ուստի ի սկզբանէ անոր ուշադրութիւնը գրաւելու համար, առնուազն անոր տեսադաշտին մէջ պիտի ըլլաք:
Եթէ կը նայիք անոր աչքերուն, բան մը կ’ըսէք, եւ ան ձեր ըսածը չի գործադրեր, անհրաժեշտ է անցնիլ երկրորդ քայլին՝ առանց կրկնելու այն, ինչ ըսած էք: Այսինքն՝ անցնիլ գործողութեան: Կօշիկներու պարագային, կրնայ լաւ օրինակ ըլլալ այն, որ դուք մօտենաք եւ հանէք երեխային կօշիկները: Ձեր կատարած գործողութեան մասին բարձրաձայն հետեւեալը յայտնելով՝ «հիմա միասին կը հանենք կօշիկները»: Եւ այսպէս ամէն անգամ, բոլոր նմանատիպ իրավիճակներուն մէջ:
Երբ երեխան կը հրաժարի առաջին անգամէն ձեր թելադրածը կատարել, յաջորդ քայլը պիտի ըլլայ որեւէ լծակ կիրառելը՝ որպէսզի ան անմիջապէս կատարէ մեր փափաքած գործողութիւնը:
Ի՞նչ կը հասկանանք լծակ ըսելով՝ որեւէ գործողութիւն, որուն հետեւանքով երեխան կը կատարէ ձեր հրահանգը: Քիչ մը հնարամտութիւն եւ դուք կը հասնիք ձեր ուզածին: Կամ օրինակ, կրնաք յամառօրէն կանգնիլ երեխային կողքին եւ սպասել, մինչեւ որ ան տեղէն շարժի:
Փափաքելի չէ պատիժը կամ սպառնալիքը որպէս լծակ կիրառելը: Պատիժը կ’ենթադրէ ծանր յանցանք, իսկ սպառնական ոճով խօսիլը սխալ հետեւանքներու կ’առաջնորդէ երեխան:
Միշտ պէտք է պահպանել հանդարտութիւնը եւ վստահ ըլլալ, որ երեխան պիտի գործադրէ ձեր ըսածը եթէ ճկունութեամբ վարուիք իրեն հետ:
Եթէ գործերով ծանրաբեռնուած էք ու ժամանակ չունիք յատկացնելու անոր, սպասեցէ՛ք մինչեւ յարմար առիթը յայտնուի, կամ ալ մինչեւ որ երեխան կամաւոր կերպով իրագործէ ձեր ըսածը: Այսպիսով, դուք կը խուսափիք երեխային բացասական հակազդեցութենէն:
Եզրակացութիւն. եթէ օրուան ընթացքին ձեր կամքը ամէն հարցով չթելադրէք երեխային, անոր ազատութիւն տաք, կիրառէք զինք հաս- կնալու խաղաթուղթը, թելադրէք միայն մէկ անգամ եւ հետեւիք անոր մինչեւ որ կատարէ ձեր ըսածը, ձեր երեխան կրնաք դարձնել ե՛ւ ունկնդրող, ե՛ւ ուժեղ կամքով օժտուած երեխայ: