Հայ ժողովուրդին յղուած ուղերձով ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան ըսաւ.«Արդէն 18 օր շարունակւում է Թուրքիայի եւ Ատրպէյճանի սանձազերծած ահաբեկչական պատերազմը Արցախի դէմ: Մինչ ռազմաճակատում ստեղծուած իրադրութեան անդրադառնալը հարկ եմ համարում ընդգծել, որ այսօր մեզ համար չափազանց կարեւոր է հասկանալ ստեղծուած ռազմաքաղաքական իրադրութիւնը, բայց սրա համար էլ նախ պէտք է հասկանալ այս պատերազմի ծագման պատճառներն ու պայմանները»: Անոր խօսքին համաձայն,Ղարաբաղի հարցին բանակցային գործընթացին մէջ Ատրպէյճան քայլ առ քայլ հասած էր մէկ կէտի, որ ըստ էութեան հայ ժողովուրդին առջեւ, Ղարաբաղի հայութեան առաջ կը դնէր սեփական իրաւունքներէն հրաժարելու պահանջ․«Այդ պահանջի էութիւնը հետեւեալն էր. անյապաղ Ատրպէյճանին յանձնել 7 տարածքներից 5-ը, ներկայացնել մնացեալ 2 տարածքները յանձնելու ճշգրիտ ժամանակացոյց եւ արձանագրել, որ Լեռնային Ղարաբաղի որեւէ կարգավիճակ` պէտք է լինի Ատրպէյճանի կազմում: Ընդ որում, Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի ճշգրտումը որեւէ պատճառահետեւանքային կապի մէջ չպիտի լինէր տարածքների յանձնման գործընթացի հետ: Այսինքն, տարածքներ պիտի յանձնուէին ոչ թէ կարգավիճակի, այլ խաղաղութեան դիմաց` հակառակ դէպքում Ատրպէյճանը սպառնում էր պատերազմով լուծել հարցը: Մեր կառավարութիւնը, որ բանակցային այս գործընթացին թղթածրարը ստացել էր որպէս ժառանգութիւն, կամ աւելի ճիշդ` բանակցային եզրափակիչ հանգրուան, ըստ էութեան հրաժարուեց նման ձեւով հարցի քննարկումից, որովհետեւ` դա անընդունելի էր: Ատրպէյճանը մերժում էր կարգավիճակի շուրջ որեւէ լուրջ քննարկում, ըստ էութեան ասելով, որ միակ կարգավիճակը, որ կարող է ունենալ Արցախը` ինքնավար որեւէ բան է Ատրպէյճանի կազմում: Եւ ըստ էութեան դրւում էր կառուցակարգերի հիմք, որոնց համաձայն Ղարաբաղը պէտք է ընդհանրապէս հայաթափուէր: Միեւնոյն ժամանակ զարգացնում էր ռազմական հռետորաբանութիւնը եւ հայատեաց քարոզը», պարզաբանած է Փաշինեան: Ըստ անոր, թուրք-ատրպէյճանաահաբեկչական նախնական ծրագիրը` պլիցքրիկով գրաւել Լեռնային Ղարաբաղը եւ յարակից տարածքները` ձախողած է հայկական բանակին` հերոսական զօրավարներու, սպաներու, ենթասպաներու, զինուորներու, կամաւորներու, աշխարհազօրայիններու, մեր պետական կառավարման համակարգի` կառավարութեան, Ազգային ժողովի, տեղական ինքնակառավարման եւ պետական մարմիններու միատեղ աշխատանքի շնորհիւ եւ ջանքերով․ «Տեղի ունեցաւ աննախադէպ մի բան, Թուրքիան բացայայտ եւ հրապարակայնօրէն սկսեց սպառնալ Հայաստանին, զուգահեռ մեծ թուով ահաբեկիչների եւ վարձկանների` Սիրիայից տեղափոխելով Ղարաբաղեան հակամարտութեան գօտի, հասկանալով, որ միայն Ատրպէյճանի բանակի ուժերը բաւարար չեն լինելու իրենց խնդիրը լուծելու համար: Այս իրավիճակում մենք փորձեցինք գործի դնել ռազմավարական զսպման միջոցներ, այն պարզ հաշուարկով, որ եթէ Թուրքիան Հարաւային Կովկասում հասնի իր նպատակներին, դա անխուսափելիօրէն յանգեցնելու է իրադարձութիւնների շղթայական հակադարձութեան եւ հետեւաբար` տարածաշրջանային եւ արտատարածաշրջանային այն երկրները, որոնք անխուսափելիօրէն դառնալու են այդ ապակայունացման ենթակայ, պէտք է ռազմավարական զսպման գործողութիւններ ձեռնարկեն: Այս փուլում, սակայն, արձանագրուեց մի տարօրինակ հանգամանք: Ռազմավարական զսպման հնարաւորութիւն ունեցող մի շարք երկրներ պատշաճ չգնահատեցին վտանգը, հարցը շարունակելով դիտարկել Ղարաբաղի հակամարտութեան համատեքստում եւ ըստ էութեան համարելով, որ «տարածքներ` խաղաղութեան դիմաց» բանաձեւն է, որ կարող է փրկել իրադրութիւնը: Սա, ի հարկէ, անընդունելի լինելով մեզ համար` շատ նման է 1938 թուականի Միւնիխենեան համաձայնութեանը, երբ իբր յանուն խաղաղութեան Եւրոպական մի շարք տէրութիւններ Գերմանիային զիջեցին Չեքոսլովաքիան: Իսկ թէ ինչ եղաւ յետոյ, գիտէք բոլորդ: Եւ հիմա հարցը հետեւեալն է` արդեօ՞ք աշխարհը թոյլ է տալու մի նոր Հիթլերի ձեւաւորումը` այս անգամ Փոքր Ասիայում: Պատերազմը ընդդէմ Արցախի մեկնարկեց մեզ համար ոչ անսպասելի ձեւով: Մենք գիտէինք եւ սպասում էինք. հարցն այն էր, թէ ճշգրիտ ո՞ր ժամին եւ որտեղից կը յարձակուի թշնամին: Արցախի պաշտպանութեան բանակը իսկապէս առաջին վայրկեաններից հերոսական կռիւ է տալիս: Թուրք-ատրպէյճանա-ահաբեկչական վարձկանների դաշինքը ձեռնարկեց ամենաուժգին յարձակումին Արցախի վրայ` հրասայլեր, զրահամեքենաներ, հրթիռներ, հրետանի, ռազմական օդանաւեր, ուղղաթիռներ, անօդաչու բազմապիսի թռչող սարքեր, ահռելի մեծ թուով մարդուժ` ներառեալ մի քանի հազար յատուկջոկատայիններ Թուրքիայից եւ, ըստ որոշ տեղեկութիւնների, Փաքիստանից, ինչպէս նաեւ վարձկաններ եւ ահաբեկիչներ` Սիրիայից», ընդգծեց ՀՀ վարչապետը:
