Հայոց Ցեղասպանութիւնը կը վերաբերի Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքին Օսմանեան կայսրութեան կողմէ հայերու համակարգուած, զանգուածային սպանութիւններուն եւ բռնի տեղահանութեան: Ողբերգութիւնը սկսաւ 24 Ապրիլ 1915-ին, երբ հարիւրաւոր հայ մտաւորականներ, համայնքի ղեկավարներ եւ մասնագէտներ ձերբակալուեցան, իսկ յառաջիկայ օրերուն մահապատիժի ենթարկուեցան Կոստանդնուպոլսոյ մէջ (ներկայիս Իսթանպուլ): Այս թուականը աշխարհով մէկ կը ճանչցուի որպէս ցեղասպանութեան սկիզբ։
Հետագայ տարիներուն մօտաւորապէս 1,5 միլիոն հայ սպանուեցաւ կոտորածներու, սովի, բռնի գաղթի եւ սուրիական անապատներ քշուելու հետեւանքով: Շատեր ենթարկուեցան բռնութիւններու, չարաշահումներու եւ արտաքսուեցան իրենց նախնիներու հողերէն։
Օսմանեան կառավարութիւնը, որ կը գտնուէր «Միութիւն եւ Յառաջադիմութիւն» կուսակցութեան ղեկավարութեան ներքոյ, կ’արդարացնէր այդ գործողութիւնները՝ մեղադրելով հայերը թշնամական ուժերու, յատկապէս Ռուսիոյ հետ համագործակցելու յանցանքով։ Այնուամենայնիւ, պատմական արձանագրութիւնները եւ ժամանակակից գիտութիւնը կը հաստատեն, որ ցեղասպանութիւնը կանխամտածուած է եւ նպատակ ունէր կայսրութեան հայ բնակչութիւնը ոչնչացնել հաւաքական կերպով:
24 Ապրիլը կը յիշատակուի որպէս Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերու ոգեկոչման օր։ Թէեւ շատ մը երկիրներ եւ գիտնականներ դէպքերը ճանչցած են որպէս ցեղասպանութիւն, ոմանք դեռ կը խուսափին այդ սահմանումը օգտագործելէ՝ քաղաքական նկատառումներով, յատկապէս Թուրքիոյ հետ, որպէս Օսմանեան կայսրութեան իրաւայաջորդ պետութիւն, անոր հետ իրենց յարաբերութիւնները հաշուի առնելով:
Հայոց Ցեղասպանութիւնը կը մնայ պատմութեան ամէնէն ողբալի էջերէն մէկը, որ արձագանգն է ոճրագործութեան, ատելութեան, ազգայնամոլութեան եւ ամօթալի լռութեան։
Ալեքս Սարգիսեան