Հարցում (Յ.Ա.)- Սննդականոնը դադրեցնելէ ետք, ինչպէ՞ս կարելի է պահել ծանրութիւնը եւ հեռու մնալ գիրութենէ։
Պատասխան.
ՄԵՐ ԾԱՆՐՈՒԹԻՒՆԸ ԻՆՉՈ՞Ւ ԿՐԿԻՆ Կ’ԱՒԵԼՆԱՅ ՈՐՈՇ ՍՆՆԴԱԿԱՆՈՆԻ ՄԸ ՀԵՏԵՒԵԼԷ ՈՒ ԴԱԴՐԵԼԷ ԵՏՔ
Ինչպէս գիտենք, ընդհանրապէս բոլոր անոնք, որոնք կը հետեւին կամ հետեւած են սննդականոնի իրենց ծանրութիւնը նուազեցնելու համար, հարց կու տան, թէ արդեօ՞ք իրենց ծանրութիւնը պիտի սկսի կրկին աւելնալ սննդականոնի դադրեցումէն ետք։ Յաճախ կը հանդիպինք անձերու, որոնք սննդականոնի հետեւելով կը կորսնցնեն ահագին ծանրութիւն, բայց սննդականոնը դադրեցնելէ ետք անմիջապէս կը սկսին վերստին գիրնալ ու կը հասնին իրենց նախկին ծանրութեան կամ աւելիին։
Այստեղ շեշտենք, որ որեւէ անձի սննդականոնը կարելի է յաջող համարել, եթէ ան կարենայ կայուն պահել իր ծանրութիւնը։
Ծանրութիւնը կայուն պահելը շատ կարեւոր է։
Ըստ ուսումնասիրութիւններու, այն անձը որ կը կորսնցնէ իր ծանրութեան առնուազն 10%-ը, (այսինքն եթէ իր ծանրութիւնը 57 քիլոկրամ կը կշռէր եւ կորսնցուց 5 քիլոկրամ) եւ կը յաջողի այդ ծանրութիւնը պահել մէկ տարի, այն ժամանակ կրնանք ըսել, որ տուեալ անձը յաջողած է նիհարնալ եւ իր ծանրութիւնը կայուն պահել։
Շատեր որոշ ժամանակ սննդականոնի հետեւելէ ետք, երբ կը հասնին իրենց իտէալ ծանրութեան եւ կը դադրին սննդականոնի հետեւելէ, կը մտածեն, թէ իրենք այլեւս ազատ են, կրնան ուտել ինչ որ ուզեն եւ ինչպէս որ ուզեն, ենթադրելով որ իրենց ծանրութիւնը աւելնալու հաւանականութիւն չունի։
Այս մտածելակերպը շատ սխալ է, որովհետեւ մենք ունինք հիմնական 4 կէտեր՝ որոնք պատճառ կը դառնան գիրութեան։
1.- Հորմոնները։ Մենք ունինք հորմոններ, որոնք կը կարգաւորեն մեր ախորժակը։ Անոնցմէ մէկն է անսիւլինը։ Մեծամասնութեան մօտ անսիւլինի դիմադրողականութիւնը շատ բարձր է։
Բացասական ինչպիսի՞ ազդեցութիւն կրնայ ունենալ անսիւլինի դիմադրողականութեան բարձր ըլլալը։
Ա) Կ’աւելնայ անօթութեան զգացումը։
Բ) Կ’աւելնայ փորի մասի ճարպերուն կուտակումը։
Գ) Կ’աւելնայ քաղցրեղէններ ուտելու փափաքը։
Այս պատճառներով, եթէ որեւէ անհատի մօտ անսիւլինի դիմադրողականութիւնը շատ բարձր կ’ըլլայ, բնականաբար երբ դադրի սննդականոնի հետեւելէ, ծանրութիւնը կը սկսի կրկին աւելնալ։ Այս պարագային մարզանքը շատ մեծ դեր ունի, որովհետեւ կ’օգնէ որ մարմինին բջիջները ընդունին շաքարը առանց անսիւլինի օգնութեան եւ այսպիսով կ’աւելնայ մարմինի փոխարկութիւնը (մեթապոլիզմը
2.- Քունի խանգարումները։ Քունի խանգարումը պատճառ կը դառնայ գիրութեան։ Այն անձերը, որոնք 5 ժամէն նուազ կը քնանան, աւելի ենթակայ կ’ըլլան գիրութեան, որովհետեւ անքնութիւնը կ’ազդէ ախորժակի հորմոններուն վրայ։
Մենք ունինք երկու հորմոններ՝ Ghrelin-ը, որ կը կոչուի անօթութեան հորմոն եւ Leptin-ը, որ կը կոչուի յագեցումի հորմոն (կշտանալու հորմոն)։ Ընդհանրապէս այս երկու հորմոններուն աշխատանքը հաւասարակշռուած կ’ըլլայ, սակայն երբ անձ մը բաւարար չափով չի քնանար, իր մօտ այս երկու հորմոններու աշխատանքի խանգարումներ պիտի յառաջանան եւ ենթական պիտի սկսի յաճախակիօրէն անօթենալ եւ ուտել։
3.- Գերճնշուածութիւնը (stress)։ Գիրութեան հիմնական պատճառներէն մէկն է ան, որովհետեւ կը բարձրացնէ Cortisol հորմոնը, որ կ’ազդէ շաքարի փոխարկութեան վրայ, կ’աւելցնէ փորի մասին գիրութիւնը, կը բարձրացնէ ճնշումը եւ կը յառաջացնէ որոշ հիւանդութիւններ, որոնք պատճառ կը դառնան գիրութեան։
4.- Անկանոն սնուցումը։ Երբ մենք կը հետեւինք որոշ սննդականոնի մը, առանց անոր յաջորդող քայլերուն տեղեակ ըլլալու, բնականաբար կրկին կը գիրնանք։ Գոյութիւն ունին տեսակաւոր սննդականոններ, ինչպէս օրինակ՝ high feet diet-ը, keto diet-ը եւ այլն, բայց այս բոլորը չենք կրնար դարձնել մեր մնայուն ապրելակերպը (lifestyle)։ Այս պատճառով շատ կարեւոր է հետեւիլ սննդականոնի մը, որուն միջոցաւ պիտի կարենանք փոխել մեր ապրելակերպը։
Փորձենք օրական ունենալ ուտելու երեք հիմնական ժամեր։ Ամենակարեւորը նախաճաշն է անշուշտ։ Շատեր կ’ըսեն, թէ վարժութիւն չունին նախաճաշ ընելու, եւ երբ նախաճաշեն, քանի մը ժամ վերջ աւելի կ’անօթենան եւ ուտելու փափաք կ’ունենան։ Այս մէկը շատ բնական է, բայց երբ կը սկսինք կանոնաւոր ձեւով նախաճաշել, ապա ճաշել եւ ընթրել՝ ճիշդ նոյն ժամերուն, միջոցին օգտագործելով թեթեւ ուտեստներ՝ պտուղ, կրկնեփուկ եւ այլն, մարմինը պիտի վարժուի այս ձեւին եւ պիտի անօթենայ միայն այդ ժամերուն։
Կարեւոր է նաեւ մշտապէս հետեւիլ ծանրութեան, ոչ թէ ամէն օր, այլ շաբաթը մէկ անգամ կշռուելով, որպէսզի երբ աւելնայ մեր ծանրութիւնը ուշադիր ըլլանք եւ կրկին նուազեցնենք այդ աւելցած քանի մը քիլօն։
Շաղիկ Գաբրիէլեան