Արցախի Հանրապետութեան Արտաքին Գործոց Նախարարութիւնը յայտարարութիւն տարածած է Արցախի սահմանամերձ գիւղերու հայ ազգաբնակչութեան դէմ իրականացուած «Օղակ» գործողութեան 29-րդ տարելիցին առիթով:
Ստորեւ կը ներկայացնենք Արցախի Հանրապետութեան ԱԳՆ յայտարարութիւնը․
«29 տարի առաջ ԽՍՀՄ եւ Ատրպէյճանի կեդրոնական ղեկավարութեան անմիջական կազմակերպմամբ եւ համակարգմամբ իրականացուեց Արցախի սահմանամերձ գիւղերի հայ ազգաբնակչութեան տեղահանման լայնամասշտաբ «Օղակ» գործողութիւնը: Այս արիւնալի գործողութիւնը ատրպէյճանա-ղարաբաղեան հակամարտութիւնը վերջնականապէս տեղափոխեց ռազմական հարթութիւն` մեկնարկ տալով Ատրպէյճանի կողմից Արցախի Հանրապետութեան դեմ հետագայ լայնածաւալ շարժումին:
«Օղակ» գործողութիւնը սկսուեց 30 Ապրիլ 1991-ին` Արցախի Շահումեանի շրջանի Գետաշէն եւ Մարտունաշէն գիւղերի թիրախաւորուած գնդակոծութեամբ, որի ժամանակ խաղաղ բնակչութեան դէմ առաջին անգամ կիրառուեցին տանկեր, մարտական ուղղաթիռներ, հրետանի: Ատրպէյճանի ՆԳՆ Միլիցիայի (զինուորականութեան«Գ.») յատուկ նշանակութեան ջոկատները (ОМОН)` ԽՍՀՄ ՆԳՆ ներքին զօրքերի ստորաբաժանումների եւ խորհրդային բանակի աջակցութեամբ, ներխուժում էին հայկական գիւղեր` պաշտօնապէս իբրեւ թէ «անձնագրային ռեժիմի ստուգման» համար, իսկ իրականում սպանութիւնների, թալանի, հայկական ազգաբնակչութեան նկատմամբ ահաբեկչութիւնների եւ դրան հետեւած տեղահանութիւնների նպատակով:
Ռազմաոստիկանական գործողութիւնների արդիւնքում աւերուեցին Հիւսիսային Արցախի, ինչպէս նաեւ Շահումեանի, Հադրութի եւ Շուշիի շրջանների տասնեակ հայկական գիւղեր, տեղահանուեց շուրջ տաս հազար մարդ, աւելի քան 100-ը սպանուեց, մի քանի հարիւր մարդ պատանդ վերցուեց: Նրանցից շատերի ճակատագիրը մինչ օրս մնում է անյայտ:
Ատրպէյճանի իշխանութիւնները «Օղակ» գործողութիւնը դիտարկում էին որպէս ողջ Արցախի հայաթափման սկիզբ, որը դարձաւ հերթական դրսեւորումը 1988-1991 թթ. Սումգայիթում, Պաքւում եւ Ատրպէյճանի ԽՍՀ այլ բնակավայրերում, ինչպէս նաեւ Հիւսիսային Արցախի գիւղերում Ատրպէյճանի կողմից հայերի նկատմամբ իրագործուած էթնիկ (ցեղային«Գ.») զտման քաղաքականութեան:
Արցախահայութեան` իր ինքնորոշման անբեկանելի իրաւունքի իրացման պահանջներին ի պատասխան Ատրպէյճանի իշխանութիւնների իրականացրած հայկական ջարդերը, եւ յետագայում` 1991 թ. արցախի Հանրապետութեան դէմ ռազմական ագրեսիայի (շարժման«Գ.») սանձազերծումը, որը կրկնուեց Ապրիլ 2016-ին, ապացուցեցին, որ միայն անկախ պետականութեան կերտման եւ շարունակական ամրապնդման ճանապարհով է հնարաւոր երաշխաւորել իր հայրենիքում ազատ եւ անվտանգ ապրելու Արցախի ժողովրդի իրաւունքը: Միջազգային հանրութեան կողմից այս իրողութեան ըմբռնումն ու Արցախի Հանրապետութեան միջազգային ճանաչումը լրացուցիչ զսպման գործօն կը դառնան նոր պատերազմ սանձազերծելու Ատրպէյճանի նկրտումների դէմ եւ խաղաղութիւն ու անվտանգութիւն կ’ապահովեն ողջ Հարաւային Կովկասի տարածաշրջանում»: