ԳԱ­ՄԻՇ­ԼԻ

ՀՄԸՄ-ի Գա­միշ­լի Մաս­նա­ճիւ­ղը հիմն­ուած է 1931-ին:

«Գան­ձա­սար»ի թղ­թա­կից Անի Պօ­ղիկ­եան ՀՄԸՄ-ի Գա­միշլիի ներ­կա­յա­ցու­ցի­չին հե­տեւ­եալ հար­ցում­նե­րը ուղ­ղեց.

Հ.- Պատ­մե­ցէք խնդ­րեմ տո­ղանց­քի մաս­նակ­ցու­թեան նա­խա­պատ­րաս­տա­կան աշ­խա­տանք­նե­րուն մա­սին:

Պ.-Մօ­տա­ւո­րա­պէս մէկ ու կէս ամիս առաջ ՀՄԸՄ-ի Շրջ. Վար­չու­թե­նէն նա­մակ ստա­ցանք միջ­մաս­նա­ճիւ­ղա­յին խա­ղե­րուն եւ տո­ղանց­քի Գա­միշլիի մաս­նակ­ցու­թեան ծրա­գի­րին մա­սին, քա­նի մը օր վերջ ար­դէն ՀՄԸՄ-ի բո­լոր մի­ա­ւոր­նե­րը՝ մար­զա­կան, սկաու­տա­կան եւ փո­ղե­րա­խում­բը գոր­ծի լծ­ուե­ցան: Առօր­­եայ փոր­ձեր կա­տա­րե­ցինք ՀՄԸՄ-ի դաշ­տին մէջ: Տրա­մադ­րու­թիւն­նե­րը բարձր էին, շատ ու­րախ եւ շատ քա­ջա­լեր­ուած էին եւ մեծ թիւով մաս­նակ­ցե­լու պատ­րաս­տա­կա­մու­թիւն ու­նէ­ին, սա­կայն, ինչ­պէս տե­ղ­եակ էք, աշ­խար­հագ­րա­կա­նօ­րէն Գա­միշլի­ին հե­ռու ըլ­լա­լը եւ ցա­մա­քի ճամ­բով գա­լը անա­պա­հով ըլ­լա­լը ստի­պե­ցին մեզ, որ կր­ճա­տենք մաս­նակ­ցող­նե­րուն թիւը եւ 105 քոյ­րեր-եղ­բայր­նե­րով կր­ցանք մաս­նակ­ցիլ:

Հ.- Ձեր ակն­կա­լա­ծը տե­սա՞ք այս տո­ղանց­քին:

Պ.- Շատ դրա­կան տպա­ւո­րու­թիւն­նե­րով, խրա­խուս­ուած եւ նոր ուժ կու­տա­կած պի­տի վե­րա­դառ­նանք Գա­միշ­լի:Վս­տահ էի, որ մեր բո­լոր կրտ­սեր քոյ­րերն ու եղ­բայր­նե­րը տա­րի­նե­րէ ի վեր առիթ չէ­ին ու­նե­ցած այս­պի­սի միջ­մաս­նա­ճիւ­ղա­յին փա­ռա­տօ­նի մաս­նակ­ցե­լու: Բո­լորն ալ, հա­կա­ռակ ճամ­բոր­դու­թ­է­ան բազ­մա­թիւ դժ­ուա­րու­թիւն­նե­րուն, ու­րախ են եւ գօ­տեպնդ­ուած: Այս տո­ղանց­քը առիթ հան­դի­սա­ցաւ ըն­կե­րա­յին կա­պե­րու ամ­րապնդ­ման եւ միու­թեան գոր­ծու­նէ­ութ­եան ծի­րին մէջ նոր հայ­եացք­նե­րու ձե­ւա­ւոր­ման:

ՔԵ­ՍԱՊ

ՀՄԸՄ-ի Քե­սապ Մաս­նա­ճիւ­ղը հիմն­ուած է 1948-ին:

«Գան­ձա­սար»ի թղ­թա­կից Ժի­րայր Կա­րա­պետ­եա­ն  հե­տեւ­եալ հար­ցում­նե­րը ուղ­ղեց ՀՄԸՄ-ի Քե­սապ Մաս­նա­ճիւ­ղի ներ­կա­յա­ցու­ցի­չին.

Հ.- Քա­նի՞ ան­դամ­նե­րէ կը բաղ­կա­նայ մաս­նա­ճիւ­ղը:

Պ.-ՀՄԸՄ-Ի Քե­սա­պի Մաս­նա­ճիւ­ղը ներ­կա­յիս ու­նի 100 սկաուտ­ներ եւ գայ­լիկ­ներ, որոնք շա­բա­թա­կան դրու­թեամբ կը կա­տա­րեն իրենց ժո­ղով­նե­րը, գոր­ծու­նէ­ու­թիւնը եւ փո­ղե­րա­խում­բի փոր­ձե­րը։

Մար­զա­կան կեան­քը աշ­խուժ է. ֆութ­պո­լի խում­բը ու­նի 30 ան­դամ­ներ, որոնք իրենց հեր­թա­կան փոր­ձե­րը կը կա­տա­րեն, իսկ ճատ­րա­կի եւ փինկ-փոն­կի խում­բե­րու ան­դամ­նե­րուն թիւը կը հաս­նի 30-ի:

Հ.-Տո­ղանց­քի նա­խա­պատ­րաս­տա­կան աշ­խա­տանք­նե­րը դիւ­րաւ ըն­թա­ցա՞ն:

Պ.-Նախ­քան տո­ղանց­քի մաս­նակ­ցու­թիւնը Քե­սապ Մաս­նա­ճիւ­ղը կա­տա­րեց իր տա­րե­կան բա­նա­կու­մը նուիր­ուած «Շու­շի»ի, Քե­սա­պի կազ­դուր­ման կա­յա­նին մէջ,  90 քոյր-եղ­բայր­նե­րու մաս­նակ­ցու­թեամբ: Բա­նա­կու­մէն ետք, տո­ղանց­քի եւ միջ­մաս­նա­ճիւ­ղա­յին մր­ցում­նե­րու նա­խա­պատ­րաս­տա­կան աշ­խա­տանք­ներն ու մր­ցա­շար­քե­րը սկ­սանք: Բա­րե­բախ­տա­բար ճատ­րա­կի եւ փինկ-փոն­կի մաս­նա­կից­նե­րէն  ախոյ­եան­ներ ու­նե­ցանք, որոնք պար­գե­ւատր­ուե­ցան ՀՄԸՄ-ի Սուր­իոյ Շրջ. Վար­չու­թեան կող­մէ, տո­ղանց­քի աւար­տին։

Հ.-Քա­նի՞ ան­դամ­նե­րով ժա­մա­նե­ցիք Հա­լէպ:

Պ.-Տո­ղանց­քին 95 քոյր-եղ­բայր­ներ մաս­նակ­ցե­ցան, նե­րառ­եալ մար­զա­կան եւ սկաու­տա­կան խում­բերն ու փո­ղե­րա­խում­բը։

Մաս­նա­կից­նե­րուն մե­ծա­մաս­նու­թիւնը առա­ջին ան­գամ կը մաս­նակ­ցէր միջ­մաս­նա­ճիւ­ղա­յին տո­ղանց­քի եւ փո­ղե­րա­խում­բը առա­ջին ան­գամ կը նուա­գէր այս հս­կայ հան­րու­թեան առ­ջեւ: Ուս­տի մեծ տպա­ւո­րու­թեամբ եւ վե­րա­նո­րոգ ուխ­տով վե­րա­դար­ձանք Քե­սապ։

ԼԱ­ԹԱՔ­ԻԱ

ՀՄԸՄ-ի Լա­թաք­իա Մաս­նա­ճիւ­ղը հիմն­ուած է 1926-ին:

«Գան­ձա­սար»ի թղ­թա­կից Ան­ժե­լա Չաղ­լաս­եա­նը հե­տեւ­եալ հար­ցում­նե­րը ուղ­ղեց ՀՄԸՄ-ի Լա­թաք­իոյ Մաս­նա­ճիւ­ղի ներ­կա­յա­ցու­ցի­չին.

Հ. -Ինչ­պի­սի՞ տրա­մադ­րու­թիւն կը տի­րէր Լա­թաք­իոյ ՀՄԸՄ-ական­նե­րուն մօտ նախ­քան Հա­լէպ ժա­մա­նե­լը:

Պ.- Նախ կ’ու­զեմ շնոր­հա­կա­լու­թիւն յայտ­նել պա­տաս­խա­նա­տու կազ­մին, որով­հե­տեւ շատ մեծ աշ­խա­տանք է կազ­մա­կերպ­ուա­ծը: Մեր երազն էր որ օր մը Սուր­իոյ բո­լոր շր­ջան­նե­րէն հա­ւաք­ուէ­ինք մայր գա­ղու­թին՝ Հա­լէ­պի մէջ: Փառք Աս­տու­ծոյ, այ­սօր մեր երա­զը իրա­կա­նա­ցաւ եւ կը փա­փա­քինք որ այս տո­ղանց­քը ըլ­լայ աւան­դա­կան ու ամէն տա­րի այս ձե­ւով շա­րու­նա­կենք: Գի­տենք որ շատ դժ­ուար ու ծախ­սա­լից է, սա­կայն բա­րո­յա­կան եւ դաստ­ի­ա­րակ­չա­կան ազ­դե­ցու­թիւնը շատ աւե­լին է:

Լա­թաք­ի­ան մաս­նակ­ցե­ցաւ 95 սկաուտ, գայլ-արծ­ուիկ­նե­րով: Նա­խօ­րէ­ին փո­ղե­րա­խում­բի եւ սկաու­տա­կան տո­ղանց­քի փոր­ձե­րը սկ­սանք, իր մաս­նակ­ցու­թիւնը բե­րաւ նա­եւ Հա­մազ­գա­յի­նի Լա­թաք­իոյ Մաս­նա­ճիւ­ղի «Գե­ղարդ» պա­րա­խում­բը: Այս մէ­կը մե­զի հա­մար մեծ ու­րա­խու­թիւն էր, որով­հե­տեւ Լա­թաք­իոյ Հա­մազ­գա­յինն ու ՀՄԸՄ-ը հան­դէս պի­տի գա­յին սուր­ի­ա­հայ հա­մայն­քին առ­ջեւ, այս­պի­սի հան­դի­սա­ւոր փա­ռա­տօ­նի մը ըն­թաց­քին:

Հ.-Ինչ­պի­սի՞ տպա­ւո­րու­թիւն­նե­րով պի­տի մեկ­նիք:

Պ.- Մենք այ­սօր շատ ու­րախ, մեր երազ­նե­րը իրա­կա­նա­ցու­ցած ըլ­լա­լու գո­հու­նա­կու­թեամբ կը վե­րա­դառ­նանք Լա­թաք­իա:

ԴԱ­ՄԱՍ­ԿՈՍ

ՀՄԸՄ-ի Դա­մաս­կոս Մաս­նա­ճիւ­ղը հիմն­ուած է 1925-ին:

«Գան­ձա­սար»ի խմ­բագ­րա­կազ­մի ան­դամ Վե­հան  Պար­սում­եան հե­տեւ­եալ հար­ցում­նե­րը ուղ­ղեց ՀՄԸՄ-ի Դա­մաս­կո­սի Մաս­նա­ճիւ­ղի ներ­կա­յա­ցու­ցի­չին.

Հ.- Ինչ­պէ՞ս պատ­րաստ­ուե­ցաւ ՀՄԸՄ-ի Դա­մաս­կոս մաս­նա­ճիւ­ղը այս տո­ղանց­քին, ինչ­պի­սի տրա­մադ­րու­թիւն­նե­րով գոր­ծի լծ­ուած էին ՀՄԸՄ-ական­նե­րը:

Պ.-  Երբ մաս­նա­ճիւ­ղի վար­չու­թիւնը մէկ ամիս առաջ տե­ղե­կա­ցաւ այս տո­ղանց­քին մա­սին, ան­մի­ջա­պէս գոր­ծի լծ­ուե­ցաւ: Խոր­քին մէջ այս մէ­կը շատ մեծ խան­դա­վա­ռու­թիւն ստեղ­ծեց, այն իմաս­տով, որ մեր երի­տա­սարդ միու­թե­նա­կան­նե­րէն շա­տեր բախտն ու առի­թը չէ­ին ու­նե­ցած Հա­լէ­պի մէջ այս­պի­սի փա­ռա­տօն­նե­րու մաս­նակ­ցե­լու, կամ ընդ­հան­րա­պէս Հա­լէպ չէ­ին այ­ցե­լած: Անոնք այն­քան խան­դա­վառ­ուած էին, որ կ’ու­զէ­ին ոչ թէ շա­բա­թա­կան հեր­թա­կա­նութ­եամբ, այլ ամէն օր փորձ կա­տա­րել: Դա­մաս­կո­սի մեր ակում­բի վայ­րը քիչ մը նեղ է եւ դրա­ցի­ներ ու­նինք, որոնք աղ­մու­կէն կր­նան ան­հանգս­տա­նալ, բայց եւ այն­պէս մենք շա­բա­թը երեք օր կը յա­ջո­ղէ­ինք փորձ ընել, իսկ վեր­ջին ան­գամ տո­ղան­ցե­լով մին­չեւ հա­մա­լիր մեկ­նե­ցանք եւ մօ­տա­ւո­րա­պէս երեք ժամ այն­տեղ փորձ ըրինք: Փառք Աս­տու­ծոյ. այ­սօր մեր յոգ­նու­թեան պտուղ­նե­րը քա­ղե­ցինք: Ինչ­պէս տե­սաք այ­սօր մեր մաս­նա­ճիւ­ղի փո­ղե­րա­խում­բին վս­տահ­ուե­ցաւ տո­ղանց­քի բաց­ման քայ­լերգ­նե­րու կա­տա­րու­մը, այս մէ­կը շատ մեծ քա­ջա­լե­րանք ու պա­տիւ էր Դա­մաս­կո­սի մաս­նա­ճիւ­ղին հա­մար, նա­եւ այն իմաս­տով որ այս­պի­սի հոծ հայ բազ­մու­թեան դի­մաց մեր երի­տա­սարդ­նե­րը առա­ջին ան­գամն է որ հան­դէս կու գա­յին: Ասի­կա չենք կր­նար բաղ­դա­տել մեր սե­րուն­դին հետ: Մեր սե­րուն­դը 80-ական թուա­կան­նե­րուն, երբ Հա­լէ­պի քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նի դաշ­տին մէջ կը մաս­նակ­ցէր տո­ղանց­քի, 20-25 հա­զար հայ հան­դի­սա­տես կը տես­նէր:

Հ.- Քա­նի՞ ան­դամ կը հաշ­ուէ այ­սօր ՀՄԸՄ-ի Դա­մաս­կո­սի Մաս­նա­ճիւ­ղը եւ ի՞նչ հեր­թա­կա­նու­թեամբ կը կա­տար­ուին գոր­ծու­նէ­ու­թիւն­ներն ու ժո­ղով­նե­րը:

Պ.-  Այ­սօր ՀՄԸՄ-ի Դա­մաս­կոս Մաս­նա­ճիւ­ղը ու­նի 110 ան­դամ, յի­սուն առ հա­րիւ­րը գայլ-արծ­ուիկ, յի­սուն առ հա­րիւ­րը՝ սկաուտ: Ու­նինք նա­եւ փո­ղե­րա­խում­բը, որ կը հաշ­ուէ 40 ան­դամ: Իսկ գոր­ծու­նէ­ու­թիւն­նե­րու պա­րա­գա­յին ինչ­պէս որ ՀՄԸՄ-ի ծրա­գի­րը եւ կա­նո­նա­գի­րը յս­տակ ու­ղի մը ընդգ­ծած է, մեր մաս­նա­ճիւղն ալ վար­չու­թեան եւ Շրջ. Վար­չու­թեան որ­դեգ­րած դաստ­ի­ա­րակ­չա­կան ծրա­գի­րով, ցուց­մունք­նե­րով կ’առաջ­նորդ­ուի: Մենք ու­նինք սկաու­տա­կան կազմ, խմ­բա­պե­տա­կան կազմ, ու­նինք գայ­լիկ­նե­րու պա­տաս­խա­նա­տու կազմ, որոնք կը գու­մա­րեն իրենց շա­բա­թա­կան հեր­թա­կան ժո­ղով­ներն ու կ’իրա­կա­նաց­նեն գոր­ծու­նէ­ու­թիւնը, որուն ընդ­մէ­ջէն  նոր սե­րուն­դին կը ջամբ­ուի ՀՄԸՄ-ակա­նի դաստ­ի­ա­րա­կու­թիւն՝ առողջ մար­մին, ար­թուն միտք եւ ազ­նիւ հո­գի ու­նե­նա­լու հա­մար:

 Հ.- Ինչ­պէ՞ս էր սկաուտ­նե­րուն տրա­մադ­րու­թիւնը Հա­լէպ հաս­նե­լէն ետք եւ ինչ­պի­սի՞ տպա­ւո­րու­թիւն­նե­րով պի­տի մեկ­նին հոս­կէ:

Պ.- Կը նա­խընտ­րէի, որ այս հար­ցու­մը երի­տա­սարդ­նե­րուն հարց­նէ­իք, որով­հե­տեւ անոնց անդ­րա­դար­ձը կր­նայ աւե­լի հա­րա­զատ պատ­կե­րը ար­տա­ցո­լաց­նել անոնց մտա­ծում­նե­րուն եւ մա­նա­ւանդ խան­դա­վա­ռու­թեան: Վս­տահ եմ, որ այ­սօր երբ Դա­մաս­կոս Մաս­նա­ճիւ­ղի ան­դամ­նե­րը տուն վե­րա­դառ­նան, աւե­լի մեծ թա­փով, եռան­դով եւ մաս­նա­ճիւ­ղը աւե­լի վե­րաշ­խու­ժաց­նե­լու գի­տակ­ցութ­եամբ պի­տի լծ­ուին միու­թե­նա­կան աշ­խա­տան­քի՝ զար­գաց­նե­լու մար­զա­կան, սկաու­տա­կան թէ փո­ղե­րա­խում­բին առն­չուող ծրա­գիր­նե­րը:

Հ.- Ի՞նչ կ’ու­զէ­իք ըսել այ­սօր­ուան մաս­նա­կից­նե­րուն, որ­պէս երէց ՀՄԸՄ-ական:

Պ.- Թող անոնք ՀՄԸՄ-ի նշա­նա­բա­նը՝ «Բարձ­րա­ցիր- Բարձ­րա­ցուր»ը վառ պա­հեն իրենց մէջ, որով­հե­տեւ այս նշա­նա­բա­նը եթէ իս­կա­պէս կա­րե­նանք գոր­ծադ­րել, պի­տի յա­ջո­ղինք մեր ներ­կան ու ապա­գան ճիշդ հու­նի մէջ դնել: Ես հա­ւատք ու­նիմ մեր միու­թեան ծրա­գի­րին հան­դէպ, որ իս­կա­պէս հա­յե­ցի, մտա­յին ու ֆի­զի­քա­կան, լի­ա­կա­տար մարդ­կա­յին ար­ժէք­ներ ու­նե­ցող անձ­նա­ւո­րու­թիւն­ներ պատ­րաս­տե­լու կ՛առաջ­նոր­դէ եւ հա­մոզ­ուած եմ, որ այս սե­րուն­դը վաղ­ուան օրը ոչ միայն պի­տի ծա­ռա­յէ մեր ազ­գի զա­ւակ­նե­րուն, այ­լեւ մարդ­կութ­եան:

ՀԱ­ԼԷՊ

ՀՄԸՄ-ի Հա­լէպ Մաս­նա­ճիւ­ղը հիմն­ուած է 1925-ին:

«Գան­ձա­սար»ի խմ­բագ­րա­կազ­մի ան­դամ Անի Թո­փալ­եան հե­տեւ­եալ հար­ցում­նե­րը ուղ­ղեց ՀՄԸՄ-ի Հա­լէպ Մաս­նա­ճիւ­ղի ներ­կա­յա­ցու­ցի­չին.

Հ.- Տա­սը տա­րի ընդ­մի­ջու­մէ ետք այս տո­ղանց­քին կազ­մա­կեր­պու­մը դժ­ուար ըն­թա­ցա՞ւ:

Պ.-Աշ­խա­տան­քի մթ­նո­լոր­տը շատ լաւ էր, իւ­րա­քան­չիւր կազ­մա­կերպ­չա­կան խմ­բակ իր գոր­ծը լի ու­ լի իրա­կա­նա­ցուց եւ մի­աս­նա­կան ջան­քե­րով նա­խա­պատ­րաստ­ուե­ցանք այս տո­ղանցք-փա­ռա­տօ­նին: Պա­տաս­խա­նա­տուու­թիւնը մեծ է, որով­հե­տեւ Սուր­իոյ բո­լոր մաս­նա­ճիւ­ղե­րը պի­տի հիւ­րըն­կա­լէ­ինք: Այդ­ուա­մե­նայ­նիւ օրա­կան աշ­խա­տան­քով կա­րե­լի եղաւ նա­խա­պատ­րաստ­ուիլ թէ՛ ՀՄԸՄ-ական­նե­րը դի­մա­ւո­րե­լու, եւ թէ հան­դի­սա­կան­նե­րը: ՀՄԸՄ-ի նշա­նա­բա­նը մեր մղիչ ու­ժը հան­դի­սա­ցաւ:

Հ.- Տո­ղանց­քի ընդ­հա­նուր մաս­նա­կից­նե­րու թիւը ի՞նչ կը հաշուէր:

Պ.- Մաս­նա­կից­նե­րու թիւը հա­սաւ 1000-ի: Մաս­նա­կից­նե­րը ու­րախ էին, որով­հե­տեւ շա­տեր առա­ջին ան­գամ ըլ­լա­լով կը մաս­նակ­ցէին: Այս տո­ղանց­քը մօ­տե­ցուց բո­լո­րը, զար­գա­ցուց յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րը եւ դրա­կան տպա­ւո­րու­թիւն ստեղ­ծեց:

Հ.- Հան­դի­սա­կան­նե­րու մաս­նակ­ցու­թեան մա­սին ի՞նչ կ’ըսէք:

Պ.- Մօտա­ւո­րա­պէս 4000 հան­դի­սա­տես ներ­կայ էր տո­ղանց­քին: Տո­ղան­ցը առ­ցանց ալ սփռ­ուե­ցաւ եւ Սուր­իա­յէն դուրս ապ­րող ՀՄԸՄ-ական­նե­ր ալ առիթ ու­նե­ցան հե­տե­ւե­լու եւ վեր­յի­շե­լու իրենց ապ­րած օրե­րը Սուր­իոյ ՀՄԸՄ-ի շար­քե­րուն մէջ:

Յու­սանք այս աւան­դա­կան փա­ռա­տօ­նը ամէն տա­րի կազ­մա­կեր­պե­լու առիթ կ’ու­նե­նանք, թափ ու եռանդ հա­ղոր­դե­լու ՀՄԸՄ-ական­նե­րուն: