«Երկիր».- 25 Նոյեմբերին ԱԺ «Հայաստան» խմբակցութիւնը նախաձեռնած է «Սահմանագծման Եեւ Սահմանազատման Հիմնախնդիրներ» նիւթով ԱԺ յայտարարութեան նախագիծի մասին խորհրդարանական լսումներ ԱԺ 3 խմբակցութիւններու, արտախորհրդարանական ուժերու ներկայացուցիչներու, նախկին զինուորականներու, հասարակական, մտաւորական գործիչներու, մասնագէտներու, վերլուծաբաններու եւ փորձագէտներու մասնակցութեամբ:

«Ահագնացող սպառնալիքները մեր բոլորը կը ստիպեն իրավիճակին համարժէքօրէն արձագանգել»,սահմանգծման ու սահմանազատման հարցերով հրաւիրուած խորհրդարանական լսումներու ընթացքին յայտարարեց «Հայաստան» խմբակցութեան ղեկավար Սեյրան Օհանեան:

Ան յայտնեց, լսումներու նպատակն է վեր հանել բոլոր այն հարցերը, որոնք կապուած են առանց համապատասխան պայմաններու, առանց խաղաղութեան ու իրաւապայմանագրային հիմքի ՀՀ իշխանութիւններու կողմէն ընթացակարգերու կոպիտ խախտումով, հապճեպ, թուրք-ատրպէյճանական խաբկանքին համահունչ սահմաներու ճշդման գործընթացին հետ:

Լսումները նպատակ ունին նաեւ կանխարգիլել ՀՀ իշխանութիւններու կողմէն այս կորուստներու ընթացքը:

ՀՅԴ Հայաստանի ԳՄ ներկայացուցիչ, ԱԺ փոխնախագահ, «Հայաստան» խմբակցութեան անդամ Իշխան Սաղաթէլեան խմբակցութեան հրաւիրած ԱԺ լսումներու ընթացքին ներկայացուց սահմանագծման եւ սահմանազատման հիմնախնդիրներու մասին ԱԺ յայտարարութեան նախագիծը, որ լսումներէն վերջ պիտի լրամշակուի եւ ընդունուի:

Ստորեւ կը ներկայացնենք յայտարարութեան նախագիծը․

«Հիմք ընդունելով Սահմանադրութեան 103-րդ յօդուածը, «Ազգային Ժողովի Կանոնակարգ» սահմանադրական օրէնքի 98-րդ յօդուածը,

Հայաստանի Հանրապետութեան Ազգային ժողովը.

Դատապարտում է

ա) Ատրպէյճանի կողմից Արցախի Հանրապետութեան տարածքների բռնազաւթումը,

բ) Ատրպէյճանի Հանրապետութեան զինուած ուժերի կողմից Հայաստանի Հանրապետութեան ինքնիշխան տարածքների ներխուժումը, շարունակաբար ուժի գործադրումը կամ այն գործադրելու իրական սպառնալիքները,

գ) Ատրպէյճանի կողմից ռազմական գործողութիւնների նաեւ դադարումից յետոյ գերեվարուած, պատանդառուած անձանց նկատմամբ արձանագրուող միջազգային իրաւունքի կոպտագոյն խախտումները, կեղծ դատավարութիւնների պատրուակով նրանց չյանձնելը, պատերազմական յանցագործութիւն համարուող գործողութիւնները:

Արձանագրում է, որ

ա) Ատրպէյճանի կողմից վերը նշուած յանցաւոր գործողութիւնները շարունակւում են ուղեկցուելով Հայաստանի ու Արցախի տարածքների նկատմամբ յաւակնութիւններով, այդ տարածքներում բնակուող խաղաղ բնակիչների նկատմամբ ահաբեկչութիւններով, բռնազաւթուած բնակավայրերում սրբաւայերի ու պատմական յուշարձան հանդիսացող եկեղեցական կառոյցների սրբապղծմամբ:

բ) Սահմանների որոշումը սահմանակից պետութիւնների բացառիկ իրաւասութեան ոլորտն է, եւ որ սահմանները որոշւում են սահմանակից պետութիւնների միջեւ միջազգային իրաւունքի վրայ հիմնուած համաձայնութեան միջոցով Միաւորուած Ազգերի Կազմակերպութեան «Միջազգային Պայմանագրերի Իրաւունքի Մասին» 1969թ. Վիեննայի պայմանագիրի համաձայն, ըստ որի, ի թիւս այլ դէպքերի` առոչինչ է ուժի սպառնալիքի կամ այն կիրառելու միջոցով ցանկացած միջազգային համաձայնութիւն:

գ) Արցախի ժողովրդի` իր պատմական տարածքում ինքորոշման իրաւունքի երաշխաւորուած իրացումը եւ Արցախի բռնազաւթուած տարածքների դէօկուպացիան տարածաշրջանում խաղաղութեան հաստատման գլխաւոր նախապայմանն է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի նախագահութեան ձեւաչաւիոփ

դ) 44-օրեայ պատերազմում անմիջական ներգրաւուածութիւն ունեցող պետութիւններից Թուրքիան շարունակում է բացայայտ աջակցել Ադրբեջանի ագրեսիւ գործողութիւններին մնալով անպատիժ,

է) Հայաստանի Հանրապետութեան գործադիր իշխանութեան ներկայացուցչի կողմից ստորագրուած առնուազն քաղաքական եւ ռազմական նշանակութիւն ունեցող միջազգային փաստաթղթերը դէ ֆակտոյ իրաւական հետեւանքներ են առաջացնում, ինչի արդիւնքում բացայայտ շրջանցւում են Հայաստանի Հանրապետութեան Սահմանադրութեան 117-֊րդ յօդուածի 1-ին մասի 2-րդ կէտի հիմնադրոյթները:

Առաջնորդւում է Հայաստանի Հանրապետութեան Սահմանադրութեամբ, որի համաձայն Հայաստանի Հանրապետութեան տարածքի փոփոխութեանը վերաբերող հարցերը լուծւում են բացառապէս հանրաքուէի միջոցով, ինչպէս նաեւ Հայաստանի Հանրապետութեան Գերագոյն Խորհրդի 1992թ. յուլիսի 8-ի որոշմամբ:

Գտնում է, որ

ա) Ատրպէյճանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետութեանը ապօրինի բռնակցուած Արցախը չի կարող ընդգրկուել Ատրպէյճանի տարածքային ամբողջականութեան շրջանակներում: Ընդ որում, Ատրպէյճանը իր Սահմանադրութեամբ չի ընդունել, որ հանդիսանում է Ատրպէյճանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետութեան իրաւայաջորդը:

բ) Հայաստանի Հանրապետութիւնը չունի որեւէ միջազգային-իրաւական պարտաւորութիւն հիմք ընդունելու որեւէ քարտէզով արձանագրուած սահմանները, առաւել եւս, երբ այն չի համապատասխանում միջազգային լաւագոյն փորձին:

գ) Հայաստանի Հանրապետութիւնը պաշտօնապէս ներկայացնող որեւէ անձ, այդ թւում գործադիր իշխանութեան ղեկավարը կամ այլ ներկայացուցիչը, չի կարող գրաւոր կամ բանաւոր համաձայնութեան գալ խախտելով Արցախի Հանրապետութեանը եւ Հայաստանի Հանրապետութեանը վերաբերող վերը նշուած հիմնարար իրաւական նորմերը: Այդպիսի ցանկացած համաձայնութիւն ի սկզբանէ առոչինչ է:

դ) Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Ադրբեջանի Հանրապետութեան միջեւ վէճերը կարող են լուծուել բացառապէս խաղար միջոցներով առանց ուժի եւ ուժի սպառնալիքի կիրառման:

Պահանջում է Հայաստանի Հանրապետութեան կառավարութիւնից.

ա) զերծ մնալ որեւէ բանակցութիւնից, գրաւոր կամ բանաւոր համաձայնութիւններից, որոնք կը խախտեն Հայաստանի Հանրապետութեան Սահմանադրութեան պահանջներն ու հայ ժողովրդի հաւաքական կամքը արտայայտուած Անկախութեան հռչակագրով:

բ) Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Ատրպէյճանի Հանրապետութեան միջեւ սահմանագծման եւ սահմանազատման վերաբերեալ հարցը որեւէ կերպ չտարանջատել Արցախի ժողովրդի` իր պատմական տարածքում ինքորոշման իրաւունքի երաշխաւորուած իրացումից:

Կոչ է անում միջազգային կազմակերպութիւններին, բարեկամ երկրների խորհրդարաններին դատապարտել Ատրպէյճանի Թուրքիայի կողմից իրականացուած ն շարունակուող յանցագործութիւնները, ձեռնարկել վերջիններիս նկատմամբ իրաւական պատասխանատուութեան ենթարկելուն ուղղուած գործողութիւններ»: